AUTYZM

ZABURZENIA ZE SPEKTRUM AUTYZMU to całościowe zaburzenia rozwoju dziecka, które wpływają zwłaszcza na trzy obszary zachowań:

• relacje społeczne,
• komunikację z innymi,
• sposób bawienia się.Pierwsze objawy autyzmu można zaobserwować jeszcze przed ukończeniem przez dziecko 3 roku życia, a często są one już widoczne nawet u kilkunastomiesięcznych maluchów. Przyczyny tego zaburzenia nie są do końca znane.Zaburzenia autystyczne mają bardzo zróżnicowany charakter, różna jest również ich głębokość. W literaturze słabe nasilenie autyzmu określa się często mianem Zespołu Aspergera (przez niektórych uważany jest jednak za odrębne zaburzenie).
  Dziecko dotknięte zaburzeniami ze spektrum autyzmu:
• prawie zawsze chce być same, inni ludzie nie są dla niego interesujący;
• woli bawić się samo niż z rówieśnikami;
• nie umie mówić albo mówi, ale nie używa mowy do komunikacji (raczej powtarza zasłyszane zdania, słowa – echolalie);
• nie potrafi nawiązać lub podtrzymać rozmowy z innymi;
• jego mowa może być przesadnie dokładna, „dorosła”, naszpikowana skomplikowanymi słowami;
• nie dostrzega uczuć innych, nie przejawia empatii (np. nie pociesza kolegi, gdy stanie mu się krzywda; nie dostrzega znudzenia u osoby, której długo opowiada o czymś, co tylko dla niego jest interesujące);
• często ma problemy z rozumieniem mowy innych, zwłaszcza jeśli ktoś używa ironii, przenośni, nie rozumie żartów; rozumie innych dosłownie;
• czasem nie potrafi w ogóle sygnalizować swoich potrzeb;
  myli zaimki (o sobie mówi często w drugiej osobie – np. „chcesz ciastko” zamiast „chcę ciastko”);
• może mieć skłonność do wielokrotnego powtarzania pytań;
• jego mimika i gestykulacja są bardzo ubogie;
• mówi monotonnym, mechanicznym głosem;
• unika kontaktu wzrokowego;
  nie lubi się przytulać, trzymać za rękę, ale może się również zdarzyć, że ciągle chce być przytulane, głaskane, huśtane;
• nie wskazuje na rzeczy, które chciałoby dostać, ale może np. brać rękę rodzica i kierować ją w kierunku pożądanego obiektu;
• bardzo rzadko lub wcale nie bawi się „w udawanie” (nie pojawia się tzw. zabawa symboliczna);
• lubi np. ustawiać zabawki w szeregu, kręcić nimi wkoło, segregować przedmioty, drzeć papier na małe kawałeczki, zrzucać, rozrzucać lub podrzucać różne rzeczy;
• może się czasem przywiązywać do zaskakujących przedmiotów, np. słomki do napojów;
• nie toleruje zmian w swoim otoczeniu i w swoim harmonogramie dnia (np. denerwuje go zmiana trasy, którą chodzi do przedszkola; chce żeby wszystko było na czas, zwłaszcza posiłki; denerwuje się, gdy zauważy, że jakiś przedmiot zmienił swoje miejsce w pokoju);
• jest bardzo wrażliwe na dźwięki, obrazy i zapachy (często zatyka uszy, je tylko niektóre potrawy np. tylko odpowiadające mu pod względem koloru albo konsystencji, jest nadwrażliwe na światło);
• jako niemowlę nie przytulało się do rodziców, kiedy brali je w objęcia, nie odpowiadało uśmiechem na ich uśmiech, nie reagowało na swoje imię;
• czasem może przejawiać zdumiewające zdolności, np. bardzo szybko nauczyło się czytać, liczyć (w wieku trzech, czterech lat), dokonuje skomplikowanych operacji matematycznych, bardzo dobrze gra na jakimś instrumencie, układa puzzle nawet gdy są odwrócone do góry obrazkiem;
• często można zaobserwować, że wykonuje dziwne, niczemu nie służące ruchy, np. potrząsa, macha rękami, palcami;
• zazwyczaj bardzo lubi bawić się wodą;
  może „dziwnie” się zachowywać, np. rozmazywać krem po ścianach, zjadać pastę do zębów, ciągle niszczyć zabawki, którymi nie bawi się w twórczy sposób, ale np. rozkłada na części, postukuje, wkłada do buzi;Spis powyższych zachowań nie wyczerpuje z pewnością objawów charakterystycznych dla dzieci, które dotknięte są autyzmem. Nie wszystkie również muszą pojawić się, by zdiagnozowano u dziecka autyzm. Z pewnością zaobserwowanie powyższych zachowań u własnego dziecka powinno skłonić rodzica do jak najszybszego kontaktu ze specjalistą (psychologiem). Terapia jest tym bardziej skuteczna, im wcześniej postawiono diagnozę i rozpoczęto działania. W terapię powinna zaangażować się cała rodzina, również rodzeństwo dziecka z autyzmem!
  Najlepsze widoki na przyszłość mają te dzieci z autyzmem, które potrafią się porozumiewać i które są w normie intelektualnej. Dzieci z autyzmem, które do 5 roku życia nie opanują mowy, mają niewielką szansę na samodzielne życie w przyszłości.

JEŚLI NIEPOKOI CIĘ ZACHOWANIE TWOJEGO DZIECKA odwiedź stronę fundacji SYNAPSIS.

Poniżej linki do dwóch filmów edukacyjnych, których celem jest budowanie świadomości na temat autyzmu oraz tolerancji wobec inności:
PODRÓŻ MARII
AKADEMIA SPECJALISTÓW

LITERATURA:
Danielewicz D., Pisula E. (red.): Terapia i edukacja osób z autyzmem. Wybrane Zagadnienia. Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2003.
Gałka. U., Pęczkowska E.: Dziecko z autyzmem w szkole i przedszkolu, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa 2009.
Grandin T.: Myślenie obrazami oraz inne relacje z życia z autyzmem. Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna we współpracy z Fundacją SYNAPSIS, Warszawa 2006.
Jackson L.: Świry, dziwadła i Zespół Aspergera, Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna we współpracy z Fundacją SYNAPSIS, Warszawa 2005.
Moor J: Śmiech, zabawa i nauka z dziećmi o profilu autystycznym, Wydawnictwo Cyklady, Łódź, Warszawa 2006.
Nothbom E.: 10 rzeczy, o których chciałoby ci powiedzieć dziecko z autyzmem. Świat Książki, Warszawa 2009.
Schopler E., Reichler R. J., Lansing M.: Techniki nauczania dla rodziców i profesjonalistów. Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym, Gdańsk 1995.
Waclaw W., Aldenrud U., Ilsted S.: Dzieci z autyzmem i zespołem Aspergera. Praktyczne doświadczenia z codziennej pracy. „Śląsk” , Katowice 2000.
Winter M.: Zespół Aspergera. Co nauczyciel wiedzieć powinien. Poradnik nauczyciela, wychowawcy, pedagoga, Wydawca: Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2006.
Attwood T.: Zespół Aspergera. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2006.
Amenta Ch. A.: Krzyś jest wyjątkowy. Dla dzieci o autyzmie. GWP, Gdańsk 2010.